کافئین چیست؟چه مقدار کافئین در قهوه است؟
شده تا به حال بعد از نوشیدن یک فنجان قهوه باز هم احساس خواب آلودگی کنید؟ خوب جواب این سوال در میزان کافئین موجود در فنجان قهوه شماست.اگر شما هم مثل من عاشق قهوه هستید، اما نمی‌دانید که کدام یک بیش‌ترین میزان کافئین را در دل خود جای داده، با ما همراه باشید تا یک بررسی جامع در این زمینه داشته باشیم و ببینیم که آیا نوع دانه قهوه، رست و حتی روش دم آوری یا عصاره گیری در میزان کافئین موثر است یا نه.
کافئین چیست؟
کافئین یک محرک است که در بسیاری از نوشیدنی‌ها از جمله قهوه وجود دارد و سیستم عصبی، قلب و ماهیچه‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آمار دقیقی از میزان مصرف این ماده مرموز در جهان وجود ندارد، اما به طور تقریبی بیش از ۷۰ درصد از جمعیت جهان همه‌روزه قهوه می‌نوشند.
کافئین قهوه به چه مواردی بستگی دارد؟
به موارد زیادی بستگی دارد که در ادامه به بررسی تک تک آنها می پردازیم.
کافئین و نوع دانه قهوه
اصلی ترین بخش برای پیدا کردن میزان کافئین در نوع دانه آن است. به‌طور کلی دانه قهوه در دو نوع عربیکا و ربوستا وجود دارد. معمولاً دانه عربیکا به خاطر عطر و طعمی که دارد، با کیفیت‌تر از دانه ربوستا شناخته می‌شود در حالیکه کشت قهوه ربوستا در مزارع قهوه ساده تر و عمومی تر است. طعم ربوستا تلخ تر و عربیکا ترش و میوه‌ای است. عربیکا محبوبیت بیشتری در بین مردم دارد، اما از لحاظ میزان کافئین، ربوستا در رقابت با عربیکا برنده است. بنابراین اگر قهوه با کافئین بالا و طعم تلخ‌تر را می‌پسندید، قهوه ربوستا یک انتخاب مناسب برای شماست. یک مقاله کامل در مورد عربیکا و روبوستا اینجا نوشتیم.
کافئین و نوع رست
یک باور غلط درمورد نوع رست قهوه وجود دارد و بسیاری از افراد فکر می‌کنند که رست هرچه تیره‌تر باشد، میزان کافئین بیشتری دارد. حقیقت این است زمانی که قهوه روست داده می‌شود، مقداری به حجم آن اضافه شده، در حالیکه برخی از مواد آن (مثل کافئین) کاسته و سبک‌تر می‌شود، بنابراین هر چه زمان روست طولانی تر باشد، اندازه دانه قهوه بزرگ تر، رنگ آن تیره تر و در نتیجه وزن دانه ها کمتر از قهوه های روست روشن هستند.
بنابراین در مقیاس صد گرم ، تعداد دانه های تیره به دلیل وزن کمتر هر دانه، بیشتر از تعداد دانه های روشن است و طبیعتاً کافئین آن در حد کمی بیشتر است. این موضوع در صورتی است که نوع قهوه ها را یکسان بداینم، مثلا هر دو از نوع ربوستا باشند. حالا تصور کنید بر اساس حجم دانه هایی که پودر کرده ایم مقایسه کنیم. خوب متوجه شدیم حجم دانه های روست تیره بزرگتر از روست روشن است، بنابراین در یک فنجان دانه قهوه، تعداد دانه های روست تیره کمتر از روست روشن و در نتیجه، کافئین آن به میزان قابل توجهی کمتر خواهد بود.
تاثیر روش تهیه در میزان کافئین قهوه
میزان کافئین موجود در قهوه بسته به نوع قهوه و روش دم کردن آن متفاوت است. جدول زیر میزان کافئین موجود در قهوه‌های مختلف را نشان می‌دهد:
- قهوه دم شده همانند قهوه فرانسه (۲۳۷ میلی‌لیتر): ۹۵ تا ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین
- قهوه‌های دمی دی‌کف شده (۲۳۷ میلی‌لیتر): ۲ تا ۱۲ میلی‌گرم کافئین
- اسپرسو (۳۰ میلی‌لیتر): ۴۷ تا ۷۵ میلی‌گرم کافئین – به مقاله جامع اسپرسو چیست مراجعه کنید.
- اسپرسو دی‌کف شده.(۳۰ میلی‌لیتر): ۰ تا ۱۵ میلی‌گرم کافئین
- لاته (۲۳۷ میلی‌لیتر): ۶۳ تا ۱۷۵ میلی‌گرم کافئین – به مقاله جامع لاته چیست مراجعه کنید.
- همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، میزان کافئین موجود در یک فنجون قهوه زیاد نیست. اما اگر میزان مصرف قهوه را در طول روز کنترل نکنید، کافئین زیادی وارد بدن می‌شود که این موضوع می‌تواند نگران کننده باشد.
میزان کافئین برحسب حجم
به‌طور معمول یک فنجون اسپرسو (حدودا ۳۰ میلی‌لیتر اسپرسو) بین ۴۵ تا ۷۵ میلی‌گرم کافئین دارد. و در مقابل یک فنجون قهوه دم شده با روش دریپر ۲۰ میلی‌گرم کافئین دارد. جدول زیر میزان کافئن قهوه‌ها بر اساس حجم را نشان می‌دهد:
- اسپرسو (۶۰ میلی‌لیتر- یا اسپرسو دبل): ۱۵۰ میلی‌گرم کافئین
- دریپر (۳۶۰ میلی‌لیتر): ۲۴۰ میلی‌گرم کافئین
همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، اسپرسو بیش‌ترین میزان کافئین را دارد. علاوه بر روش تهیه قهوه، فاکتورهای دیگری همانند نوع دانه‌های قهوه میزان کافئین آن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
برای خرید انواع اکسسوری اسپرسوساز اینجا کلیک کنید.
کافئین و اندازه آسیاب
یکی دیگر از عواملی که میزان کافئین موجود را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اندازه آسیاب دانه‌ها است.
قهوه‌هایی که نرم‌تر آسیاب می‌شوند میزان کافئین بیشتری نسبت به قهوه‌های با آسیاب درشت‌تر دارند، از همین جهت اسپرسو دارای کافئین زیادی است.
در مورد انواع آسیاب قهوه به مقاله مربوطه مراجعه کنید.
کافئین و حرارت آب
جالب است بدانید، آب نه تنها طعم قهوه شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه مقدار کافئین در یک فنجون را تعیین می‌کند. آب داغ با درجه حرارت ۹۰ الی ۹۶ درجه کافین بیشتری نسبت به سایر دماها دارد.
معمای رنگ!
همون‌طور که قبلا اشاره کردیم دونه‌های قهوه در ابتدا سبز رنگ هستن و طعم قابل درکی برای ما ندارن! برای این‌که دونه‌های قهوه آماده مصرف بشن،اونا رو طی فرآیند خاصی با دما و زمان مشخص حرارت میدن. در نتیجه دونه‌های سبز قهوه کم‌کم رنگ‌شون به قهوه‌ای تغییر پیدا می‌کنه. هر چی میزان حرارت و زمان اون بیشتر باشه رنگ قهوه‌ای دونه‌های قهوه تیره‌تر می‌شه.
برای خرید انواع اکسسوری اسپرسوساز اینجا کلیک کنید.
یه باور نادرست درباره رنگ قهوه
دوستان عزیز باور خیلی‌ها اینه که هرچی قهوه تیره‌تر باشه کافئینش بیش‌تره!! اما واقعیت اینه که: قهوه روشن نسبت به تیره کافئین بیشتری داره.علتشم اینه که توی فرآیند روست یا پخت دانه‌ها، حرارت،کافئین را کاهش می‌دهد. یعنی هر چی میزان حرارت و مدت زمان حرارت بیشتر باشه میزان کافئین دانه‌ها کاهش پیدا می‌کنه.
در مورد رابطه بین تلخی و کافئین
قبلا گفتیم که: دونه‌های ربوستا چون کافئین بیشتری دارن تلخ‌ترن (تلخی و کافئینی که توی ذات دونه‌های ربوستاس). ولی بین تلخی‌ای که در اثر روست زیاد باشه (دارک روست یا روست تیره) و میزان کافئین رابطه مستقیمی وجود نداره. در واقع تلخی قهوه تیره یا همون دارک روست به دلیل حرارت زیاده نه به دلیل کافئین بالا.
برای خرید انواع اکسسوری اسپرسوساز اینجا کلیک کنید.
